Vesti

U okviru ciklusa „Koncerti“, u četvrtak 21. maja, u Muzeju Narodnog pozorišta, nastupili su članovi Beogradskog gitarskog društva koji su publici priredili jedinstven muzički doživljaj pod nazivom „Osam paskalja“.
Sjajni muzičari Miloš Zubac, Marko Sarić, Filip Živanović i Momčilo Aleksandrić, prvi put u Srbiji, a verovatno i šire, izveli su sve značajne gitarske pasakalje zajedno na jednom koncertu.
Inače, pasakalja je muzička forma koja se prvi put javlja na početku 17. veka u Španiji (iako prvi notni zapisi datiraju iz Italije), da bi u periodu baroka dostigla svoj vrhunac. Formalno gledajući, forma pasakalje se ustalila tako da je zasnovana na varijacionom principu, prilikom čega se isti harmonski obrazac javlja neizmenjen u svakoj varijaciji, na način na koji se prvi put pojavio u temi. Kasnije se često javlja i ostinatna basova linija koja prožima svaku varijaciju. U 20. veku mnogi kompozitori se vraćaju ovoj formi. Neki od njih su se trudili da, komponujući pasakalje, ožive i zvuk baroka, odnosno evociraju barokni stil u novom vremenu (takozvani neobarok). Sa druge strane, neki autori stvarali su muziku novog, modernog zvuka, prilikom čega su uzimali samo grubi okvir barokne pasakalje (primer za to je Britnova Pasakalja: ono što delo čini „pasakaljom“ je silazna tema u basu koja se javlja nakon svake muzičke celine). Međutim, neke od pasakalja u sebi sadrže barokne elemente, propraćene modernim zvukom.
Na koncertu u Muzeju Narodnog pozorišta, osim pasakalja koje su manje ili više bile prisutne na koncertnim podijumima kod nas, premijerno su izvedene još dve - Ronkalijeva Pasakalja u a molu, nastala u baroknom periodu, kao i Tedeskova Pasakalja, pisana sredinom 20. veka kao omaž Ronkaliju.
Vajsova Pasakalja, kao i Ronkalijeva, nastala je u periodu Baroka, za razliku od preostalih šest koje su napisane u 20. veku. Rodrigova Pasakalja nastala je kao svojevrstan „omaž“ španskim korenima ove forme, ali je kompozitor koristio savremeni muzički izraz. Pasakalja Aleksandra Tansmana je napisana u izrazito neobaroknom stilu. Ono što spaja Tedeskovu, Tansmanovu i Rodrigovu pasakalju je podatak da su sve tri posvećene jednom od najčuvenijih gitarista dvadesetog veka – Andreasu Segoviji. Nikita Koškin prvi stav svog dela „Pad ptica“ naslovljava „Andante quasi Passacaglia“, praveći aluziju na formu pasakalje kroz savremeni, na trenutke čak atonalni muzički jezik. Britnova Pasakalja je deo njegove kompozicije Nokturnalop.70, koji po formi predstavlja netipičnu temu sa varijacijama inspirisanu pesmom renesansnog kompozitora Džona Daulenda. U ovom delu se tema (Slow and quiet) javlja na samom kraju, a prethodi joj osam varijacija (poslednja varijacija je Pasakalja). Brauerova An Idea (u podnaslovu „Pasakalja za Eli“) napisana je u aprilu 1999. godine, na 75. rođendan Eli Kesner, kanadske gitaristkinje.
„Beogradsko gitarsko društvo“ je umetnička inicijativa pokrenuta od strane mladih beogradskih gitarista.  U okviru društva deluje više međusobno povezanih oblasti (bGdoprinos, bGdnevnik, bGdokumentarci, bGdani, bGdizajn i bGdonacije) čiji je osnovni cilj unapređenje koncepta klasične gitare. Njihov angažman odnosi se na podsticanje saradnje između umetnika, realizaciju zajedničkih projekata, afirmaciju klasične gitare, pospešivanje izvođačke i pedagoške delatnosti, širenje repertoarskih okvira, stvaranje jedinstvenih uslova za izvođenje muzike i njen doživljaj od strane slušalaca, edukaciju slušalaca, kao i jasno definisanje koncepta klasične gitare.
Koncerti su najčešće tematski koncipirani i održavaju se u prostorima pogodnim za zvuk klasične gitare.
M.B.