IZLOŽBE:
JEDAN VEK BALETA – DRUGIH PEDESET GODINA
autorka Milena Jauković
SCENSKA ČUDA
izabrani master i diplomski završni radovi studenata scenografije Fakulteta primenjenih umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu
Muzej Narodnog pozorišta
Dositejeva 2
telefon 011 328 44 73
www.narodnopozoriste.rs
e – mail: muzej@narodnopozoriste.rs
Radno vreme:
Od 11,00 do 16,00/ od 18,00 do 19,00 časova/ od 19,30 do kraja prve pauze predstave koja se izvodi na Velikoj sceni
Snimak izložbe posvećene Jovanki Bjegojević „Jedinstveni sjaj baletske zvezde“, autorke Milene Jauković, možete da pogledate OVDE
Katalog izložbe možete preuzeti OVDE
Snimak izložbe posvećene Radmili Smiljanić „Sve bilo je muzika“, autorke Dragice Gaćeše, možete da pogledate OVDE
Katalog izložbe možete preuzeti OVDE
CILj OTVARANjA MUZEJA NARODNOG POZORIŠTA U BEOGRADU
Dok se gradila zgrada Narodnog pozorišta na zemljištu kod Stambol kapije, u nedelju 22. novembra 1868. godine, na drugoj lokaciji, izvedena je prva predstava; istorijska drama u pet razdela – Đurađ Branković Karla Obernjika u prevodu i preradi tek postavljenog upravnika Jovana Đorđevića. Izvedena je u adaptiranoj sali gostionice Kod engleske kraljice, u kući koju je Pozorišni odbor zakupio od sveštenika Miloša Sušića, paroha Saborne crkve, a nalazila se u nekadašnjoj Kosmajskoj ulici broj 51 (danas ulica Maršala Birjuzova). Pre predstave izvedena je Srpska uvertira kompozitora Dragutina Reša, a uvodnu reč o pozorišnoj umetnosti, dramskoj književnosti i dotadašnjim dramskim predstavama kod Srba, održao je književnik Milorad Popović Šapčanin, potonji predsednik srpske vlade. Sušićeva kuća, koja se nalazila u neposrednoj bilizini tadašnje Varoš kapije, danas ne postoji. Ali, o njoj ne postoji ni kolektivno sećanje i ako je ona mesto nastanka jedne od najznačajnijih kulturnih ustanova srpskog naroda. U njoj će glumci Narodnog pozorišta do kraja maja naredne 1869. godine odigrati čak sedamdeset predstava, da bi novu pozorišnu sezonu otvorili u novoj zgradi, u četvrtak 30. oktobra izvođenjem slike iz narodnog života s pevanjem – Posmrtna slava kneza Mihaila Đorđa Maletića, uz muziku pozorišnog kapelnika Dragutina Reša. U kamenom zdanju kod nekadašnje Stambol kapije, u zgradi kod Spomenika, na Pozorišnom trgu, odnosno na Trgu Republike, skoro vek i po, s manjim prekidima zbog ratova i ratnih razaranja, izvode se predstave: od početka dramske, od 1920. operske, a od 1923. godine i baletske celovečernje. Naravno, tu su i drugi značajni datumi iz istorije Narodnog pozorišta.
PREDISTORIJA
4. decembar 1841.
Prva predstava u Teatru na Đumruku (carinarnici): Smrt Stefana Dečanskog Jovana Sterije Popovića.
Teatar na Đumruku prestao sa radom 26. avgusta 1842.
15. maj 1847.
Prva predstava u pozorišnoj sali u hotelu Staro zdanje.
Poslednja predstava odigrana 9. marta 1849.
11. septembar 1852.
Započeta izgradnja pozorišne zgrade na Zelenom vencu.
Radovi ubrzo obustavljeni zbog podvodnog zemljišta i nedostatka novca
februar 1863.
Početak rada Pozorišta u Kneževoj pivari.
U zgradi na uglu današnjih ulica Balkanske i Admirala Geprata, predstave igrane do januara 1866. godine
ISTORIJA
29. juni 1851.
Osnovan prvi Pozorišni odbor
12. mart 1868.
Knez Mihailo doneo odluku o podizanju nove pozorišne zgrade
18. avgust 1868.
Knez Milan Obrenović položio kamen temeljac za prvu pozorišnu zgradu u Beogradu
1. novembar 1868.
Jovan Đorđević imenovan za prvog upravnika Narodnog pozorišta
22. novembar 1868.
Prva predstava Narodnog pozorišta: Đurađ Branković Karla Obernjaka, održana u gostionici Kod engleske kraljice
30. oktobar 1869.
Prva predstava u novoj zgradi na Pozorišnom trgu: Posmrtna slava Kneza Mihaila Đorđa Maletića, uz muziku Dragutina Reša
21. april 1882.
Prva premijera jednog muzičko-scenskog dela: opereta Vračara po tekstu M. Miloa (prevod sa rumunskog Vasa J. Živanović), s muzikom Davorina Jenka
29. novembar 1894.
Prvo izvođenje jednog operskog dela: U bunaru Viljema Blodeka
20. decembar 1903.
Prvo izvođenje prve domaće opere: Na uranku Stanislava Biničkog, po tekstu Branislava Nušića
5. april 1910.
Prvo izvođenje 9. simfonije Ludviga van Betovena
11. februar 1920.
Prva predstava novoformiranog ansambla opere: Madam Baterflaj Đakoma Pučinija, održana u zgradi Manježa
22. januar 1923.
Prva predstava novoformiranog ansambla baleta: Krcko Oraščić Petra Iliča Čajkovskog
6. april 1941.
Bombardovana zgrada Narodnog pozorišta.
U delimično srušenoj zgradi i požaru uništen fundus dekora, kostima i rekvizita
22. decembar 1944.
Prva predstava u oslobođenom Beogradu: Najezda Leonida Leonova
17. februar 1945.
Prva operska predstava u oslobođenom Beogradu:
Evgenije Onjegin Petra Iljiča Čajkovskog, po tekstu Aleksandra Sergejeviča Puškina
22. novembar 1969.
Predstavom Koštana Borisava Stankovića otvorena Scena u Zemunu (prestala sa radom 1992.)
15. oktobar 1989.
Svečano otvorena renovirana i dograđena zgrada Narodnog pozorišta
Da bi svi ovi značajni događaji u istoriji Narodnog pozorišta, kao i doprinosi njihovih aktera, ostali u našem kolektivnom sećanju, i da bi, pre svega, bili čvrsta osnova za dalji razvoj pozorišne umetnosti, nacionalni teatar osniva
MUZEJ NARODNOG POZORIŠTA U BEOGRADU
Poštujući principe muzeologije i osobenosti tematike, uz ograničavajući prostor i broj prikupljenih eksponata, izvedena je prva postavka.
Reprodukovanjem stvarnosti ne plasiramo priču o njenoj autentičnosti, već o njenom značenju.
