ODJECI GOSTOVANjA „RODOLjUBACA“ NA FESTIVALU MITEM U BUDIMPEŠTI
26 april 2016
Posle odličnog prijema koji je predstava Narodnog pozorišta u Beogradu „Rodoljupci“, J. S. Popovića u režiji Andraša Urbana imala kod festivalske publike prestižnog evropskog Festivala MITEM u Budimpešti, usledile su i pozitivne reakcije pozorišnih kritičara.
Na popularnom britanskom teatarskom blogu Postcards from The Gods, objavljena je kritika Endrjua Hejdona u kojoj se najpre apostrofira hrabrost beogradskog pozorišta što je pred mađarskom publikom izvelo predstavu koja govori o srpsko-mađarskom sukobu iz XIX veka, na tako smeo i uzbudljiv način da autor teksta izjavljuje kako je cela predstava, a posebno scene pevanja na proscenijumu i prozivanja raznih političkih figura iz brojnih epoha savremene srpske istorije „najborbenija stvar koju je ikada video u pozorištu“! Hejdon nalazi i vezu Sterijinog teksta u ovakvom izvođenju sa savremenom britanskom političkom scenom jer su, kako kaže, „'Rodoljupci' komedija u kojoj se oštro kritikuju hipokrizija i dvoličnost“ što, po njegovom mišljenju, odgovara aktuelnoj atmosferi pripremanja referenduma za izlazak Britanije iz EU 2016. Ističući kvalitete režije i glume koji zajednički, na scenski efektan način, upozoravaju na „tragediju nacionalističkog razmišljanja“, ovaj britanski pozorišni kritičar zaključuje da bi, da je on Rufus Noris (umetnički direktor Nacionalnog teatra iz Londona, p.a) ovu predstavu „doveo na scenu Nacionalnog teatra, pod hitno“.
Judit Čaki, kritičarka tiražnog mađarskog nedeljnika „168ora“ u afirmativnom tekstu o predstavi „Rodoljupci“ najpre apostrofira kvalitet glumaca, ističući da oni u kolektivnim scenama „sjajno igraju svetinu sa svim njenim uzvišenim i poražavajućim karakteristikama“ čuvajući individualnost likova dok „uznemireno i zabrinuto posmatraju ostale da se ne bi ogrešili o priključivanje“ rodoljupcima, poput „skeptičnog i rezigniranog“ Gavrilovića koji „pokazuje da je gubitnik jer nije urlao sa ostalima“. Tokom čitave predstave, zaključuje autorka, „ansambl neumorno menja oblik i uloge“, a glumci se kreću kroz scene i ličnosti tako da u jednom dahu „vode gledaoce kroz stranputice rodoljublja, obmana, dvoličnosti i obezglavljivanja“. Govoreći o režiji kritičarka, između ostalog, ističe Urbanovu veštinu na planu forme, potencirajući njegovo umeće da čitav niz stilski labavo povezanih scena saobrazi u „iznijansiranu veliku celinu“ koja je svojevrsno ogledalo nas samih, i Mađara i Srba.
Na najposećenijem mađarskom sajtu „Origo medija grupe“, kritičar Kovač Balint je objavio izuzetno afirmativnu kritiku povodom gostovanja „Rodoljubaca“, u kojoj je u poseban fokus istakao da ova predstava na hrabar način postavlja bolna politička, društvena i druga pitanja. Ovaj kritičar apostrofira aktuelnost teksta koji, iako napisan u XIX veku „zvuči kao da ga je pisao neki savremenik“, hvali rediteljski postupak i ističe kvalitet glumaca koji, kako kaže, „brzo zapale publiku, postavljajući važna životna pitanja o prirodi rodoljublja“. U zaključku kritike, on ističe kako je dužnost svakog nacionalnog pozorišta da igra „predstave višeg značaja“ i da je to praksa u svetu, ali primećuje da „retko koje nacionalno pozorište sme da tako smelo postavi u fokus takva pitanja kao što je to uradilo Narodno pozorište u Beogradu“ predstavom „Rodoljupci“.
Izvori:
http://m.168ora.hu/arte/szinhaz-nemzeti-szinhaz-mitem-hazafisag-nacionalizmus-144748.html
http://postcardsgods.blogspot.rs/2016/04/the-patriots-serbian-national-theater.html
